Wystawa "Tingatinga"

Początki zjawiska określanego dziś jako "Tingatinga" sięgają przełomu lat 60. i 70. XX wieku, ale poprzez osobę twórcy wiążą sie z głębszą perspektywą czasową, historyczną i kulturową. Jak każda historia, w której zrządzenie losu i niezaplanowany obrót wydarzeń okazują się decydujące, tak i w powstaniu malarskiej szkoły Tingatinga niepodważalna rolę odegrały koleje życia i ... śmierć E.S. Tingatingi.

Malarstwo Tingatinga cechuje wewnętrzna różnorodność, jednak w jego czterdziestoletniej historii pewne cechy pozostają niezmienne. Są to przede wszystkim nieskrępowana wyobraźnia, prostota i naturalna, a nawet naiwna szczerość artystycznej wypowiedzi. Przedstawienia zwierząt, ludzi i zdarzeń mają wiele cech upodabniających je do dziecięcej wizji świata. Naiwność jest tu jednak świadomym zabiegiem, podobnie jak ekspresja i bogata kolorystyka. Równie świadome jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom widza i zaspokajanie gustów jak najszerszej rzeszy odbiorców.

Obrazy powstawały i wciąż są malowane z myślą o tym, że mają się podobać zarówno miejscowym, jak i turystom oraz kolekcjonerom zainteresowanym sztuką afrykańską.

Można powiedzieć, że współczesne tingatinga jest lustrem odbijającym zróżnicowaną osobowość afrykańskiego twórcy, który w sposób radosny, czasem prześmiewczy i krytyczny, prezentuje świat widziany z perspektywy ulicy. Obecnie głównymi ośrodkami szkół tingatinga są Dar es Salaam, Arusha oraz Zanzibar. Inspirująca historia i ewolucja stylu stworzyła fenomen na skalę światową. Malarstwo Tingatingi, którego początki wywodziły się z rodzinnego warsztatu pod baobabem, przeobraziło się w odrębny i rozpoznawalny trend współczesnej sztuki Tanzanii, tak chętnie eksportowany do Europy, Stanów Zjednoczonych czy Japonii.

OSOBA E.S. TINGATINGI Historia ta zaczęła się około roku 1957, gdy młody mężczyzna wywodzący się z ludu Makua opuścił swoja wioskę na południu ówczesnej Tanganiki (obecnej Tanzanii) i udał się w poszukiwaniu lepszego życia na północ.

Dar es Salaam, największe miasto ówczesnej brytyjskiej kolonii, dało Edwardowi Saidiemu możliwość zarobku. Był ulicznym sprzedawcą, a później ogrodnikiem. Obdarzony talentem plastycznym, cechował się też sporą pomysłowością, dorabiając wyplataniem koszyków, mat, haftowaniem narzut, poduszek, obrusów i serwetek. Malował także ściany domów, umieszczając na nich motywy i wzory z rodzinnych stron.

Na początku lat 60. XX wieku, w latach określanych dzisiaj jako "Dekada afryki", Tingatinga zetknął się z przybywającymi z ówczesnego Konga obwoźnymi artystami, którzy na ulicach Dar es Salaam sprzedawali malowane na płótnach kolorowe pejzaże. Zainspirowany, Tingatinga również postanowił tworzyć obrazy, wypracował jednak własny styl.

Malował na płytach pilśniowych o wymiarach 60 na 60 cm, używając farb olejnych i wysoko połyskowych emalii. Tematem jego dzieł były przede wszystkim afrykańskie zwierzęta (tzw. wielka piątka- najczęściej lwy i słonie)oraz sceny rodzajowe z życia krewnych wywodzących sie z ludu Makua. Na obrazach widać było indywidualny kunszt Tinga Tingi: zwierzęta fantazyjnie wyginał, by wyglądały na dynamicznie się poruszające.

Stosował świadomą deformację malowanych postaci, zachowując przy tym doskonałe wyczucie kompozycji i harmonii. Pierwsze prace, na których dominowały przedstawienia zwierząt oraz sceny rodzajowe, sprzedawał bezpośrednio na ulicy, w sąsiedztwie wielkiego bazaru Dar es Salaam, metropolii nie podlegającej juz Tanzanii.

W przeciągu zaledwie paru lat obrazy Tingatingii stały się rozpoznawalne, choć artyście niezbyt długo dane było poczuć smak sławy. W 1972 roku, mając zaledwie 40 lat, zmarł tragicznie w ulicznej strzelaninie.

Wystawę można oglądać od pn do pt w godz. od 10-18 do 24 marca.

Miejsce: Galeria "Gardzienice", ul. Grodzka 5a Lublin