19. Studenckie Konfrontacje Filmowe: "Amador"

AMADOR
reż.: Fernando León de Aranoa
scen.: Fernando León de Aranoa
zdj.: Ramiro Civita
muz.: Lucio Godoy
w.: Magaly Solier (Marcela), Celso Bugallo (Amador), Pietro Sibille (Nelson), Sonia Almarcha (Jolanda), Juan Alberto de Burgos (sprzedawca), Fanny de Castro (Puri), Raquel Pérez (farmaceuta), Christian Sampedro (sprzedawca)
prod.: Hiszpania 2010 (112 min)

„Amador” to błyskotliwa hybryda kina społecznego, dramatu i bardzo czarnej komedii. Film Fernando Leona de Aranoi jest jak powierzona w zaufaniu tajemnica. Konwencjonalna z wierzchu opowiastka o dwójce outsiderów z biegiem czasu odsłania widzom prawdziwie ekstrawaganckie oblicze.

Centralne miejsce w świecie „Amadora" zajmuje para madryckich imigrantów. Na przekór kultowi macho zniewieściały mężczyzna stanowi w niej tylko niewiele znaczący dodatek do zaradnej partnerki. W celu zarobienia dodatkowych pieniędzy kobieta o imieniu Marcela godzi się na podjęcie pracy opiekunki podstarzałego Amadora. Tytułowy bohater ma w sobie coś z archetypowego mędrca. W stosunku do Marceli jest jednocześnie życzliwy i sarkastyczny, na przemian udziela jej rad i poddaje kolejnym próbom. Za sprawą Amadora do życia bohaterów wkracza również jowialna prostytutka, która zachowuje się jakby zabłądziła w drodze na plan dowolnego filmu Almodóvara.

De Aranoa dopasowuje kolejne elementy tej układanki tylko po to, by gwałtownie ją zdekonstruować. Za sprawą pomysłowej fabularnej wolty „Amador" całkowicie unieważnia swój dotychczasowy przebieg i przenosi się w zupełnie odmienne obszary tematyczne. Postawa reżysera szybko okazuje się jednak czymś więcej niż popisem formalnej wirtuozerii. Gwałtowna zmiana charakteryzująca relacje między Marcelą a Amadorem staje się pretekstem do poruszenia interesującego problemu. Swoim filmem De Aranoa rzuca zuchwałe wyzwanie pielęgnowanemu przez europejską kulturę od tysięcy lat wyobrażeniu śmierci. „Amador"udowadnia, że kostucha nie jest już wyłącznie budzącą grozę siłą. W świecie De Aranoi można upokorzyć ją i okiełznać w sposób jeszcze bardziej skuteczny niż w jednym najsłynniejszych greckich mitów. Podejmująca to wyzwanie Marcela przypomina Syzyfa, który nie zgodziłby się na uwolnienie Tanatosa. (…)


Życie człowieka przypomina puzzle. Każdy dostaje je po urodzeniu i musi poskładać – mówi umierający staruszek (Celso Bugallo), tłumacząc, dlaczego na łożu śmierci zajmuje się układaniem obrazu nieba zasłoniętego chmurami, za którymi, jak twierdzi, ukrywa się Bóg. Zanim odejdzie, uda mu się uporządkować prawie wszystkie kawałeczki w piękną całość. Inni bohaterowie hiszpańskiego dramatu psychologicznego „Amador” będą mieli z tym kłopoty. Marcela, młoda imigrantka w ciąży (znana z „Gorzkiego mleka” i „Madeinusa” Magaly Solier), ze skrawków odnalezionej fotografii dokumentującej zdradę partnera ułoży sobie los kobiety nieszczęśliwej. Nelson, jej partner (Pietro Sibille), z podartego listu Marceli dowie się, dlaczego nie jest już kochany.

Zrealizowany w konwencji małego realizmu „Amador” jest subtelnym melodramatem o zawiedzionych marzeniach, niespełnieniu i wiecznym poszukiwaniu miłości, która może się przytrafić nawet wtedy, gdy ludzie żegnają się z życiem. Puzzle obok ściętych kwiatów, symbolizujących krótkie trwanie po śmierci, są czytelną metaforą, których znajdziemy w tym delikatnym filmie więcej. Zebrane razem układają się w mądrą poetycką przypowieść, jakby żywcem przeniesioną z najlepszych kart powieści Márqueza.